سفارش تبلیغ
صبا ویژن

آیینه تاریخ

عراق باستان 2 - آیینه تاریخ

سید محمد احسانی
آیینه تاریخ

عراق باستان 2

1. آموریان یا بابلیان قدیم : عیلامی ها با شکست و اسیر کردن آخرین پادشاه سلسله اور ، عقب نشینی کردند . بنا بر این زمینه برای آموریان که از سرزمین های شام هجوم می آودند، فراهم شد. حمورابی یکی از شاهان این سلسله ، با قانون خود معروف است. این سلسله بدست هیتی ها که از آناتولی به بین النهرین تهاجم کرده بودند ، در حدود 1595 پیش از میلاد از بین رفت[1].

2. کاسی ها : حتی ها از بین النهرین عقب نشینی کردند و بجای آن کاسی ها امور بین النهرین را به عهده گرفتند. کاسی ها که در پیرامون جبال زاگرس در ایران قرار داشتند ، به بین النهرین حمله و به مدت بیش از چهارصد سال از 1595 تا 1157 قبل از میلاد بر این خطه حکمروایی کردند تا اینکه بوسیله عیلامی ها منقرض شدند[2].

3. ایسن ها یا سلسله چهاردهم بابل : عیلامی ها به زودی از بابل عقب نشستند و بجای آن شاهزادگان اهل ایسن ، چهاردهمین سلسله پادشاهی بابل را که دومین سلسله ایسن نیز بود ، تشکیل دادند. این دوره را دوره تاریک بین النهرین می نامند. این سلسله تا سال 1041 در بین النهرین بر سر قدرت بود[3]. بعد از آن چند سلسله بصورت کوتاه بر بابل حکومت کردند[4] که آخرین آن به احتمال زیاد بدست آشوریان پس از 911 پیش از میلاد منقرض شد.

4. آشوریان : آشوری ها جزئی از اقوام عربی قدیم بودند که از شبه جزیره عرب به سمت سوریه ، فلسطین وعراق حرکت کرده و در عراق در قسمت شمال شرقی آن پیرامون دجله ، اسکان پیدا کردند[5]. این قوم پیش از تسلط بر کل بین النهرین ، سالیان دراز در کنار بابلی ها در بین النهرین بودند اما پادشاهان آن در مواقع قدرت بابل ، زیر سلطه آن ها قرار داشت تا آنکه پس از سال 911 قبل از میلاد ، قدرت یافتند و بر کل خاورمیانه سلطه خود را گسترش دادند. آشوریان به سال 612 قبل از میلاد بدست کلدانی ها منقرض شدند[6].

5. کلدانیان :‌ کلدانیان یا بابلیان جدید ، زمانی که آشور رو به سستی بود ، با مادهای حاکم بر ایران دست دوستی داد و به کمک آن آمپراطوری آشور را سرنگون و نینوی پایتخت آن را ویران ساخت. کلدانیان که همچون دیگر سلسله های بابلی بر قسمت جنوبی بین النهرین فرمانروایی می کردند ، تا سال 539 که بدست کوروش هخامنشی سقوط کرد ، پا بر جا بود[7].

6. هخامنشیان : هخامنشیان قوم پارسی بودند که به رهبری کوروش علیه مادها شورش و آن را سرنگون کردند. کوروش در سال 539 به بابل حمله و آن را از کلدانیان گرفت. هخامنشیان قدرت خود را از شرق تا غرب گسترش داد و یک امپراطوری بسیار وسیع بنیاد گذاشت . این امپراطوری به سال 331 پیش از میلاد بدست اسکندر مقدونی به تاریخ پیوست.بابل به سال 333 به وسیله اسکندر فتح شد[8].

7. سلوکیان : اسکندر به سال 323 درگذشت و در مقدونیه بجای وی برادرش ، فیلیپ آرهیدئوس بعنوان پادشاه انتخاب شد. اما قدرت اصلی دست سه سردار اسکندر بود که سرزمین های مفتوحه را میان خود تقسیم کردند. قسمت شرقی شامل سوریه ، بین النهرین و ایران بدست سلوکوس اداره می شدکه سوریه را پایتخت خود قرار داده بود. سلوکیان به سال 126 قبل از میلاد بدست پارتیان از بین النهرین بیرون رانده شدند[9].

8. پارتیان یا اشکانیان : پارتیان بخشی از قوم سکایی بودندکه از مناطق ماوراء النهر به سمت ایران آمده بودند. آن ها با فتح ایران و بین النهرین ، امپراطوری نیرومندی تشکیل دادند که تا 227 میلادی دوام یافت[10] اما سرانجام در این تاریخ   یا به تاریخ 224 بدست اردشیر ساسانی منقرض شد[11].

9. ساسانیان : موسس سلسله ساسانیان ، اردشیر بابکان است که ابتدا به کمک پدر ، حکومت محلی پارس را از سلسله بازرنگی که سلسله ای خراجگذار اشکانی بود ، گرفت. بعد از آن با توسعه قلمرو به تدریج بر قلمرو خود افزود و سرانجام به سال 224 ، بابل پایتخت اشکانیان را تسخیر کرد و به سال 226 میلادی در تیسفون ، رسما تاجگذاری کرد[12]. این سلسله به مدت پنج قرن باقدرت بر ایران حکومت کرد تا اینکه با حمله مسلمانان و فتح تیسفون (مداین) به سال 636 میلادی / 16 هجری و سپس شکست در جلولا در همان سال ، بین النهرین از دست ساسانیان خارج شد و با مرگ یزدگرد سوم به سال 651م/31 این سلسله بکلی منقرض شد.

 



[1] . همان ، ص220

[2] . همان ، ص221

[3] . همان ، ص267 ، طه باقر و ... ؛ تاریخ العراق القدیم ، ص197

[4] . ژرژرو ؛ بین النهرین باستان ، ص270

[5] . طه باقر و ... ؛ تاریخ العراق القدیم ، ص202

[6] . ژرژ رو ؛ بین النهرین باستان ، ص355

[7] . همان ، ص363

[8] . همان ، ص392

[9] . همان ، صص 390 . 396

[10] . همان ، ص397

[11] . آرتورکریستن سن ؛ ایران در زمان ساسانیان ، ترجمه ، رشید یاسمی ، ص137

[12] . آرتورکریستن سن ؛ ایران در زمان ساسانیان ، ص137



برچسب‌ها: عراق

تاریخ : دوشنبه 88/11/19 | 5:6 عصر | نویسنده : سید محمد احسانی | نظر
.: Weblog Themes By Slide Skin:.